Producenci szkła w Polsce

Polskie szkło ma nie tylko bogatą tradycję, ale też ogromny potencjał. Wszechstronny surowiec znalazł uznanie na rynku lokalnym i zagranicznym. W Międzynarodowym Roku Szkła prezentujemy przegląd najważniejszych producentów opakowań, których huty znajdują się na obszarze Polski.

Krótka historia szkła

Szkło, tak jak zapałki czy klej, powstało przez przypadek. Wiele źródeł donosi, iż to feniccy kupcy wytopili je w ognisku, do którego dostała się odrobina piasku. Podobno w każdej plotce tkwi ziarno prawdy. Tym ziarnem może okazać się krzemionka, czyli surowiec służący do wytwarzania materiału szklanego. Jego chemiczna budowa składa się - w dużym uproszczeniu - z amorficznego stopu dwutlenku krzemu SiO₂ oraz tlenków metali i niemetali. Częściej spotkamy się jednak z odmianą sodowo-wapniową, która charakteryzuje się niższym kosztem produkcji i wszechstronnością. Równie powszechne gatunki szkła to ołowiowe (przeznaczone do wytwarzania naczyń kryształowych) i borowo-krzemowe (stosowane m.in. w optyce). Ponadto huty coraz chętniej wykorzystują tzw. stłuczkę szklaną. Pochodzący z recyklingu surowiec ma istotne znaczenie w gospodarce o obiegu zamkniętym. Warto zauważyć, że pierwsze tafle nie były tak przejrzyste jak dziś. Ze względu na zanieczyszczenia znacznie łatwiej było wyprodukować szkło kolorowe.

Unia Europejska jest jednym z głównych wytwórców szkła na świecie. Według danych stowarzyszenia Glass Alliance Europe produkcja tego materiału w 2020 r. wyniosła aż 36,8 mln ton. Procentowy rozkład poszczególnych podsektorów wygląda następująco: 60,4% – szkło opakowaniowe; 29,2% – szkło płaskie; 5,3% – włókna szklane (wzmocnienie i izolacja); 3,2% – szkło gospodarcze; 2,1% – szkło specjalistyczne¹. Rodzimy przemysł wytwórczy wytwarza rocznie ok. 1,8 mln ton opakowań szklanych. Daje mu to drugie miejsce pośród wszystkich krajów członkowskich.

Hutnictwo w kryzysie

Ostatnie lata to trudny okres dla gospodarki. Kryzys klimatyczny odbił się na niemal wszystkich jej gałęziach. Ceny uprawnień do emisji CO₂ w 2021 r. osiągnęły rekordowy poziom, a w ostatnim kwartale przekroczyły 90 euro za tonę. Pierwszy raz w historii odnotowano tak intensywny wzrost wartości uprawnień (32 euro w ciągu 6 tygodni)². Za jedną z kluczowych przyczyn zjawiska uznać należałoby podwyżki cen gazu. Sytuację potęguje jeszcze pandemia. Europa Zachodnia rezygnuje z inwestycji. Stare huty są zamykane, a produkty sprowadzane z zagranicy. Najwięksi producenci postanowili połączyć siły. Wspólny projekt zakłada budowę specjalnego szklarskiego pieca hybrydowego wykorzystującego w większości odnawialną energię elektryczną. Całkowita emisja CO₂ ma zmniejszyć się o połowę, a dzięki technologii pozwalającej na stosowanie dużej ilości stłuczki - o kolejne 5%. W 2019 r. Owens-Illinois zainicjował remont dwóch wanien w poznańskiej hucie O-I oraz uruchomił zupełnie nową linię w hucie w Jarosławiu. Przewiduje się, że wartość rynkowa szklanych opakowań na świecie wzrośnie z 51,2 mld USD w 2020 r. do 69 mld USD w roku 2027³.

Działający od 2003 r. Związek Pracodawców „Polskie Szkło” zrzesza firmy działające aktywnie w branży. W kategorii szkła opakowaniowego wymienia 5 przedsiębiorstw: O-I Produkcja Polska S.A., C.P. Glass S.A., Stoelzle Częstochowa Sp. z o.o., BA GLASS POLAND Sp. z o.o. oraz Ardagh Glass S.A.

Owens-Illinois, Inc

O-I jest największym na świecie producentem szklanych opakowań. W samej Europie posiada 35 fabryk wytwarzających 5000 rodzajów butelek, słoików i pojemników. Główna siedziba firmy znajduje się w Perrysburgu, w amerykańskim stanie Ohio. O-I wyróżnia nowatorstwo rozwiązań technologicznych i produktowych. Od początku 1900 roku, gdy Michael Owens wynalazł automatyczną maszynę do produkcji butelek, powstało ponad 1800 aktywnych patentów. Na terenie funkcjonuje nowoczesne Centrum Innowacji. W Polsce O-I posiada dwie huty szkła oraz europejskie centrum usług biznesowych (O-I Business Service Center), które zarządza scentralizowanymi usługami administracyjnymi dla działalności O-I w Europie. Przejęcie Huty Szkła „Jarosław” nastąpiło w 1993 r., a „Antoninka” w 1998r. Jarosławska huta jest dziś jedną z najnowocześniejszych na świecie. Autorski program pomaga szkolić młodych inżynierów.

W ofercie Prometglass.com znajduje się wiele produktów szklanych marki Owens-Illinois, Inc, m.in.:

Picture taken in Jarosław, 2006
© 2006 by Janusz Jurzyk, licencja: CC BY-SA 3.0

CP Glass S. A.

CP Glass S. A. jest spółką zależną od CANPACK S.A. i należy do Grupy Kapitałowej CANPACK z siedzibą w Krakowie. Na początku swej działalności zajmowała się produkcją puszek napojowych. Pierwsza linia ruszyła w 1994 r. w Brzesku. Od tamtej pory asortyment rozszerzył się o: wysokiej jakości szkło, opakowania szklane i zamknięcia koronkowe (kapsle). Canpack dba o zrównoważony rozwój swoich zakładów produkcyjnych w Orzeszu (Polska) oraz Aurangabadzie (Indie). Niegdyś orzeszowska firma należała do Sosnowieckich Hut Szkła oraz do Zjednoczonych Hut Szkła Opakowaniowego „Vitropak” w Poznaniu. W 2005 r. została zakupiona przez spółkę C.P. Glass S.A., tym samym stała się częścią grupy Canpack.

W Prometglass dostępne są zamknięcia pry-off,twist-off,CPX.

Stoelzle Częstochowa Sp. z o.o.

Austriacka firma Stoelzle Glass Group działa od 1987 roku. Posiada 6 zakładów produkcyjnych szkła w Europie i 1 w USA, największy z nich znajduje się w Częstochowie. Wysoka estetyka wykonania i przywiązanie do detalu to jej znaki rozpoznawcze. Produkty Stoelzle kierowane są do ekskluzywnych marek z branży farmaceutycznej, spirytusowej i spożywczej. Międzynarodowe standardy w zakresie bezpieczeństwa pracy zostały potwierdzone certyfikatem ISO 45 001. Zbudowana na terenie Wyczerp Dolnych Huta „Paulina” dołączyła do grupy w 2001 roku. W województwie lubuskim znajduje się drugi polski zakład Stoelzle Glass Group (od 2014r.). Stoelzle Wymiarki produkuje - oprócz słojów, butelek i naczyń - także szklane znicze.

W ofercie Promet:

Słój TO-40 FI 43, Słój TO-140 FI 66 flint, Słój TO-545A FI 82.

BA GLASS POLAND Sp. z o.o.

Portugalska marka Barbosa e Almeida powstała w 1917 r. z inicjatywy Raula da Silva Barbosa oraz Domingos de Almeida. Dzięki połączeniu ze spółką Vidriera Leonesa SA, utworzyła BA Vidrio, SA. W 2005 r. zmieniła nazwę na BA Vidro, SA (BA Glass I - Serviços de Gestão e Investimentos, SA). Dziś zarządza 12 fabrykami w Europie. Rocznie wytwarza 2300 ton szkła, które dociera do 70 krajów na świecie. BA Glass Poland Sp. z o.o. powstała w wyniku przejęcia w 2012 r. grupy Warta Glass, skupiającej 2 polskie huty. Pierwsza znajduje się w Sierakowie (woj. wielkopolskie) i specjalizuje się w produkcji słojów ze szkła bezbarwnego oraz butelek. Przedsiębiorstwo Jedlice (woj. opolskie) słynie natomiast z produkcji opakowań spożywczych oraz szklanych butelek do napojów alkoholowych.

Ardagh Glass S.A.

Ardagh Group to luksemburski producent szkła i wyrobów metalowych, który działalność rozpoczął w 1932 roku w Dublinie. Obecnie należy do największych marek tego typu na świecie. Posiada 58 zakładów rozlokowanych w 12 krajach Europy i USA. Produkuje m.in. różnej wielkości słoje, opakowania dla branży farmaceutycznej oraz butelki alkoholowe i spożywcze. Stawia na innowacyjność przejawiającą się w skomplikowanych kształtach butelek, sposobach tłoczenia oraz wykończeniach zamknięć. Ardagh Glass S.A. tworzą 3 huty szkła opakowaniowego zlokalizowane w Gostyniu, Ujściu i Wyszkowie. Przedmiotem ich produkcji są opakowania bezbarwne, zielone i brązowe. W 2017 r. polska grupa stworzyła nową butelkę piwa jasne Łomża,a w 2022 r. zdobyła nagrodę specjalną w prestiżowym konkursie Kaizen Award Poland.

W ofercie Promet:

Słój TO-235 FI 82, Słój TO-300U FI 82, Słój TO-330 FI 82, Słój TO-370/3 FI 66, Słój TO-500/8 FI 82, Słój TO-540/8 FI 82, Słój TO-720-2 FI 66, Słój TO-815 FI 82, Słój TO-900/1 FI 82, Słój TO-900/4 FI 82, Słój TO-2650 FI 100, Słój TO-4250 FI 100.

Źródło: https://www.ardaghgroup.com/poland-pl

Zignago Vetro

Główna siedziba firmy Zignago Vetro S.P.A. znajduje się we Włoszech, ale jej jednostki produkcyjne ulokowane zostały także we Francji i Polsce. Od 1950 r. zdążyła ugruntować silną pozycję na rynku opakowań szklanych z branży spożywczej i kosmetycznej. Ważnym momentem w procesie rozwoju przedsiębiorstwa było dołączenie w 2002 r. Verreries Brosse (obecnie Zignago Vetro Brosse). Huta Czechy S.A. (ulokowana w miejscowości Trąbki, gmina Pilawa) przejęta została natomiast w 2011 r. Dziś, pod nazwą Zignago Vetro Polska, stanowi ważną część koncernu, który zajmuje się wyrobem: butelek dla różnych branż, słojów i opakowań spożywczych, a także szklanych korków. Portfolio obejmuje wiele znanych marek, takich jak: Bulgari, Lancôme, L'Oréal czy Barilla. Polski zakład powstał w XIX w. z inicjatywy Ignacego Hordliczki - Czecha, który jako pierwszy na terenie Królestwa Polskiego rozpoczął produkcję szkła luksusowego.

Dekorglass DZIAŁDOWO S.A.

Dekorglass DZIAŁDOWO S.A. jest marką znaną przede wszystkim z wyjątkowych technik dekoracji szkła, a produkcją opakowań zajmuje się od niedawna. Dzięki wsparciu działalności w ramach Warmińsko-Mazurskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej możliwa stała się rozbudowa zakładu. Od 2019 roku przedsiębiorstwo funkcjonuje na obszarze Działdowa, Komorników (woj. warmińsko-mazurskie) oraz Huty Tur (woj. kujawsko-pomorskie). Zajmuje się wyrobem szklanych butelek o poj. od 10 do 3000 ml, przeznaczonych dla branży kosmetycznej i alkoholowej.

Ciech Vitrosilicon

Ciech Vitrosilicon należy do międzynarodowej grupy chemicznej Ciech S.A. Powstał w 1988 roku na bazie Żagańskich Hut Szkła, które były trzecią co do wielkości hutą szkła opakowaniowego w Polsce. Jako jedyny w kraju produkuje słoje COMFORT (poj. od 255 ml do 1100 ml) ze szklaną przykrywką i zamknięciem zatrzaskowo klamerkowym. Firma zajmuje się również produkcją szklanych zniczy. Posiada dwa zakłady produkcyjne: Zakład w Iłowej i Zakład w Żarach.

O cennych właściwościach szkła przekonane są marki luksusowe. Butelki i flakony to także nieodłączny element branży alkoholowej, kosmetycznej i farmaceutycznej. Transformacja energetyczna mogłaby znacząco obniżyć emisję dwutlenku węgla i przyczynić się do szerszego wykorzystania surowca. Wsparcia potrzebują producenci żywności i napojów. Nowatorskim rozwiązaniem jest stosowanie etykiet ze specjalnym atramentem ułatwiającym recykling. Wspólne działania mogą pozytywnie wpłynąć nie tylko na przemysł opakowań, ale na cały sektor gospodarczy.

1. Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny, Przemysł szklarski w Europie.

2. https://handel-emisjami-co2.cire.pl/artykuly/opinie/trudny-rok-na-rynku-eu-ets.

3. https://www.statista.com/statistics/1154217/global-market-size-of-glass-packaging/.