Recykling szkła

Data: Komentarze: 0
Recykling szkła

Rosnąca świadomość ekologiczna zmusza producentów opakowań do porzucenia plastiku. Estetyczne wykonanie ustępuje dziś funkcjonalności, a najbardziej pożądaną cechą staje się recyklowalność. Idealnym rozwiązaniem na nasze czasy może okazać się materiał szklany.

Opakowanie

Dostępność tworzyw sztucznych przyczyniła się do powstania ogromnych ilości niezagospodarowanych odpadów, które drastycznie wpłynęły na stan środowiska naturalnego, zwłaszcza wód. Każdy z nas produkuje rocznie ponad 325 kg śmieci, ale tylko 27 proc. z nich trafia z powrotem do obiegu. Recykling daje szansę na poprawę obecnej sytuacji i nie wymaga dużych nakładów finansowych.

Opakowanie odgrywa fundamentalną rolę w przemyśle spożywczym. Zapobiega przedostawaniu się zanieczyszczeń oraz utracie wartości odżywczych i smakowych. Jest także jednym z głównych czynników wpływających na zachowania konsumenckie. Na wstępie warto dokonać podstawowej klasyfikacji.

    Pod względem pełnionych funkcji wyróżniamy opakowania:
  1. bezpośrednie – mają kontakt z produktem i wpływają na jego jakość;
  2. pośrednie – nie kontaktują się bezpośrednio z produktem.
    Ze względu na rodzaj użytego materiału opakowania dzielimy na:
  1. monomateriałowe – charakteryzują się jednorodnością materiałową, np. papier, szkło, tworzywa sztuczne, drewno, metale, materiały tekstylne naturalnego pochodzenia;
  2. wielomateriałowe - wykonane z co najmniej dwóch różnych materiałów, których nie można rozdzielić ręcznie lub za pomocą prostych metod mechanicznych, np. pudła tekturowe z folią z tworzywa sztucznego.

Permanentność

Niezwykle wartościową właściwością materiałów jawi się ich permanentność, czyli trwałość, niezależna od ilości przeprowadzonych procesów recyklingu. Taki charakter wykazuje m.in. szkło. W raporcie Krajowej Izby Gospodarczej Środowiskowe aspekty projektowania opakowań z sierpnia 2020 r. udowodniono, iż: „wiązania chemiczne powstające w procesie topienia surowców szklarskich są na tyle mocne, że jego własności nie zmieniają się podczas oczyszczania i wielokrotnego powtórnego przetapiania na nowe opakowania” (https://kig.pl/wp-content/uploads/2020/08/EKO_PROJEKTOWANIE.pdf). Ponowne przetworzenie butelki lub słoja jest dużo bardziej opłacalne niż produkcja od podstaw. Szkło pozostaje najbardziej naturalnym materiałem opakowaniowym. Nie wchodzi w reakcje z produktem spożywczym i nie wpływa na jego smak, nawet po podgrzaniu. Ten fakt został dostrzeżony już przez amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków, która przyznała szklanym opakowaniom status GRAS (z ang. Generally Recognized As Safe). Powstałe dziś naczynia są lżejsze niż dawniej, a ich wytworzenie pochłania 70 proc. mniej energii, co przekłada się na niższą emisję CO2. Na polskim rynku funkcjonują również szklane butelki zwrotne. Oddając taką butelkę do sklepu, nie płacimy kaucji za nową. Ścianki opakowań zwrotnych są nieco grubsze, ale zanim trafią one do recyklingu, mogą zostać napełnione nawet 20 razy. W 2023 r. ma, według planów, wejść w życie ogólnopolski system kaucyjny, który obejmie butelki szklane do 1,5 l (jednorazowego oraz wielorazowego użytku), puszki aluminiowe do 1l oraz butelki z tworzywa sztucznego do 3l. Przyjmuje się, że jedna tona szkła z odzysku pozwala zaoszczędzić 42 kWh energii elektrycznej i 1,5 m3 powierzchni składowiska. Zatem na każdej tonie surowca poddanego recyklingowi oszczędza się ponad tonę zasobów naturalnych.

Downcycling i upcycling

Zdolność nieskończonego przetwarzania to niewątpliwie ogromna korzyść dla środowiska. Niestety taka właściwość cechuje zaledwie kilka materiałów: szkło, metal i aluminium. Ten ostatni wykorzystywany jest m.in. do produkcji puszek napojowych. Częściej sięgamy jednak po bezwartościowe butelki plastikowe. Każdy kolejny recykling wszechobecnych tworzyw sztucznych obniża ich jakość. Z przetworzonej butelki PET nie otrzymamy kolejnej - tak jak w wypadku szkła – lecz rodzaj plastikowej tarcicy lub nienadających się do dalszej obróbki włókien syntetycznych. W rzeczywistości recykling plastiku ogranicza się do jednego lub dwóch procesów. Tego rodzaju zjawisko nazywamy downcyclingiem. Pomniejszanie wartości tworzywa dotyczy również papieru. Nie każdy wie, że makulatura składa się z długich włókien, które w trakcie przetwarzania ulegają skróceniu. Włókna wtórne mogą być przerabiane, z zachowaniem jakości, maksymalnie 7 razy. Z krótkich włókien otrzymamy jedynie papier gazetowy. Jedna tona makulatury to także utrata 14 drzew. W opozycji do tych danych stoją analizy mówiące, że jedna tona szkła poddanego recyklingowi pozwala zaoszczędzić: 800 kilogramów piasku, 250 kilogramów sody kalcynowanej i ponad 180 kilogramów wapienia. Ponadto coraz większym zainteresowaniem, również w Polsce, cieszy się upcycling. Powstała pod koniec lat 90. XX wieku koncepcja oznacza przekształcanie produktów ubocznych produkcji przemysłowej w wartościowe surowce wtórne. Upcycling to nie tylko dawanie drugiego życia starym przedmiotom (np. użycie butelki jako wazonu), ale też źródło cennej biomasy, która posłużyć może do produkcji nowych artykułów spożywczych.

Stłuczka

Kluczowe znaczenie w procesie pozyskiwania szkła odgrywa stłuczka, czyli poużytkowe opakowania szklane pochodzące z hut, zakładów przemysłowych oraz gospodarstw domowych. Stłuczka znajduje szerokie zastosowanie w budownictwie. Idealnie nadaje się do przetworzenia na szklaną mączkę – składnik płytek dekoracyjnych. Szkło opakowaniowe oraz płaskie służy również do produkcji włókien, które dzięki swej wszechstronności i łatwości formowania, sprawdzają się w wielu branżach, takich jak: przemysł stoczniowy, motoryzacyjny, telekomunikacja, górnictwo, sport, AGD i RTV. Dzięki szklanym włóknom można wyprodukować izolację, która pozwoli zmniejszyć zużycie i koszty energii. Już 6 butelek po piwie wystarczy do stworzenia izolacji wypełniającej standardową wnękę w ścianie. Aby otrzymać surowiec, trzeba go najpierw odpowiednio posortować i oczyścić. Materiał szklany dzieli się na formę: bezbarwną i kolorową (brązową lub zieloną). Co ważne, żaden z kolorów nie zakłóca obiegu. Utrudnienie stanowią za to dodatki, takie jak: metalowe zamknięcia, dozowniki czy etykiety z tworzyw sztucznych. Ceramika i porcelana, obecna w znacznej części zbiorów pokonsumpcyjnych, nie rozpuszcza się w płynnym szkle. Oddzielaniem przezroczystego szkła od innych wyrobów zajmują się specjalne sortery. Remedium na większość problemów jawi się zasada ekoprojektowania, dążąca do maksymalnego ograniczania szkodliwych dla środowiska czynników. Bioopakowania wykonane są z materiałów w pełni odnawialnych lub nadających się do kompostowania. Polska, jako czołowy producent szkła w Europie, zapewnia idealne warunki do produkcji słojów i butelek z wykorzystaniem surowca wtórnego. Warto zauważyć, że w procesie produkcyjnym koszty energii spadają o ok. 3 proc. na każde 10 proc. użytej stłuczki. Kruszec zawiera mniej chlorków i fluorków niż materiał pierwotny. Niższe zapotrzebowanie energetyczne to także dłuższa żywotność pieców.

 

Wzrost uprzemysłowienia zwiększył konsumpcję butelek i pojemników na całym świecie. W 2021 r. największy udział w światowym rynku szkła z recyklingu miała Europa. Wiodący producenci to Niemcy, Francja i Wielka Brytania. Poziom recyklingu w Polsce wynosi obecnie 38,7 proc., a zgodnie z unijnymi dyrektywami do 2025 r. powinien on wzrosnąć do co najmniej 55 proc. Współpraca rządów poszczególnych krajów oraz inwestycje największych firm w działalność badawczo-rozwojową przynosi efekty. Recykling jest przyszłością gospodarki, ale jego powodzenie zależy wyłącznie od nas.





Źródła:

https://earth911.com/business-policy/how-many-times-recycled/

https://inzynieria.com/inzbezwykopowa/cipp/artykuly/58261,rodzaje-wlokien-szklanych-i-ich-zastosowanie-w-wykladzinach-cipp

https://portalkomunalny.pl/w-polsce-likwiduje-sie-125-tys-dzikich-wysypisk-rocznie-421092/

https://www.portalspozywczy.pl/technologie/wiadomosci/upcycling-w-produkcji-spozywczej-z-czym-to-sie-je,154216.html

https://www.smi.com/

https://www.teraz-srodowisko.pl/aktualnosci/recykling-szklo-stluczka-szklana-dane-10898.html

wiadomoscihandlowe.pl